Van heel wat van onze leden kregen we bezorgde reacties in verband met de nieuwe lessentabellen. Een bezorgdheid die wij uiteraard delen.

Dit heeft het VOB-bestuur ertoe aangezet de voorzitter te mandateren een brief te schrijven naar de Vlaamse onderwijsverantwoordelijken, waarin we onze pijnpunten verwoorden.

Het opstellen van deze brief gebeurde in samenspraak met het bestuur van onze zustervereniging VeLeWe-vzw en het resultaat werd door de voorzitters van beide verenigingen ondertekend.

Je kan die brief - inclusief addendum - hieronder downloaden (pdf).

Orkanen, overstromingen en hittegolven nemen toe in frequentie en in hevigheid. Oogsten gaan verloren. De beschikbaarheid van zuiver drinkwater en propere lucht verkleint. Natuurlijke ecosystemen storten in elkaar, samen met de soorten die er leven.

In 1972 al voorspelde de Club van Rome dat de westerse neoliberale economie geen garantie was voor een duurzame toekomst. Het wordt nu elke dag duidelijker dat er wel degelijk grenzen zijn aan een eenzijdige groei.

“Wat ons te doen staat om onze toekomst te redden, is enigszins eenvoudig,” zegt Ignace Schops verrassend. “Maar we moeten nu een keuze maken.”

Schops, die directeur is van het Regionaal Landschap Kempen en Maasland vzw en voorzitter van de Bond Beter Leefmilieu, is graag bereid die keuze toe te lichten.

Geïnspireerd door de boomkikker vertelt hij tijdens een lezing op donderdag 20 april in Hasselt hoe industrie, landbouw, politiek en economie elkaar kunnen versterken en hoe we samen voor een gezonde wereld kunnen zorgen.

Meer info

Op zaterdag 6 en zondag 7 mei 2023 zijn het weer hoogdagen voor de liefhebbers van mineralen, edelstenen en fossielen. Dan vindt immers in Antwerp Expo, Jan Van Rijswijcklaan 191, Antwerpen de jaarlijkse editie van Minerant plaats.

Heb je zelf mineralen of edelstenen die je wil laten determineren, dan breng je die gewoon mee en je kan die ter plaatse op naam laten brengen.

Minerant is een beurs die zowel jong als oud weet te bekoren.

Tabloo is het bezoekerscentrum in Dessel over radioactiviteit, het beheer van radioactief afval, het onderzoek naar nucleaire toepassingen en de maatschappelijke uitdagingen die hiermee gepaard gaan. Thema’s die toekomstige generaties - en dus ook jouw leerlingen - aanbelangen.

Zin in een boeiende date met Tabloo? Schrijf je dan in voor één van de leerkrachtendagen! Deze gaan dit voorjaar door op:
Woensdag 19 april 2023 – 9u00-12u30
Woensdag 19 april 2023 – 12u30-16u15
Maandag 24 april 2023 – 12u30-16u15

Hoe verloopt je bezoek in Tabloo?

Na de verwelkoming kan je kiezen tussen een bezoek aan Expoo in combinatie met een workshop in het labo of het Bergemeesterspel.

In Expoo ontdek je de onzichtbare wereld van radioactiviteit.

In Laboo experimenteer je zelf met radioactieve bronnen.

Bij het Bergemeesterspel kom je dan weer met je beste argumenten voor een geologische berging in jouw gemeente.

INSCHRIJVEN

Onze zusterorganisatie VeLeWe richt op dinsdag 7 maart voor haar leden een webinar in met als thema ‘Nucleosynthese.
VOB-leden kunnen, na inschrijving via de VOB-voorzitter, ook deelnemen.

In een boeiende lezing brengt Em. Prof. Claude Doom het verhaal van de nucleosynthese (het ontstaan van de elementen in het heelal) aan de hand van het ontstaan van goud.

Waar komt goud vandaan? Kun je het maken uit andere elementen, zoals de alchemisten dachten? Waren het de kernreacties tijdens de Big Bang, de geboorte van het heelal, die goud deden ontstaan?

Produceren sterren in hun hete inwendige goud? Of werd goud aangemaakt tijdens supernovae, de apocalyptische ontploffing van zware sterren aan het einde van hun leven? En wat is de rol van neutronen en neutronensterren in dit alles?

De zoektocht naar de oorsprong van goud toont ons uiteindelijk alle aspecten van de nucleosynthese, waaronder ook nog enkele vragen waarop we het antwoord niet weten

De webinar gaat door op dinsdag 7 maart van 20u30 h tot 22 u.

Inschrijven: via een mailtje met je naam + lidnummer aan voorzitter@vob-ond.be vóór 5 maart. Je ontvangt dan op 6 maart in de namiddag de link die je toegang verleent tot de webinar.

ENEN2plus, een Europees project waarin SCK CEN één van de 51 partners uit 20 verschillende landen is, is op zoek naar teams van één leraar en twee leerlingen die een korte video maken over een nucleaire toepassing.

Het project zet niet alleen in op het uitbreiden van de competenties van studenten en professionals die reeds in de sector zitten maar zeker ook op het bereiken en aantrekken van nieuw en jong talent.

Binnen de internationale context van dit project wordt er o.a. gewerkt aan een Summer School in verschillende talen voor leerlingen rond nucleaire topics, een STEM award voor leerkrachten en dus ook deze video wedstrijd.

Deelnemen aan de video wedstrijd doe je natuurlijk niet zomaar want de 15 finalistenteams van deze wedstrijd mogen kosteloos deelnemen aan het vijfdaagse ‘Nuclear Science Camp’ in Budapest van 3 tot 7 juli, en maken kans op waardevolle prijzen.

Heb je twee knappe leerlingen met een gevoel voor regie, montage en wetenschap? Aarzel dan geen ogenblik en schrijf je hier in!

Het wetenschapsplatform van ZOO Antwerpen en ZOO Planckendael speurt vijf maanden lang naar de ZOO Science Jongste Wetenschapper. Alle jongeren tussen 8 en 14 jaar met onderzoekstalent maken kans om eind juni 2023 tot de ‘ZOO Science Jongste Wetenschapper’ te worden gekroond.

Eén dag lang mag de winnaar meedraaien als onderzoeker in ZOO Antwerpen, terwijl ook zijn of haar klas een unieke dag achter de schermen van de dierentuin beleeft!

Op zaterdag 4 februari tekenden enkele honderden leerkrachten uit alle netten present voor het jaarlijks 'Vlaams Congres voor Leraars Wetenschappen'. Het evenement ging dit jaar door aan de Universiteit Antwerpen op de Campus 3 Eiken.

Naar goede gewoonte konden de deelnemers kiezen uit talrijke workshops met (nieuwe) ideeën en inzichten, waarin ze inspiratie konden opdoen voor hun lessen biologie, chemie, fysica, aardrijkskunde en natuurwetenschappen. Enkele vakoverstijgende en STEM-workshops bleken een schot in de roos..

Op de didactische beurs konden de leerkrachten kennismaken met de nieuwste uitgaven van school- en handboeken en met de laatste snufjes op gebied van didactisch materiaal.

Over de middag en tijdens de twee koffiepauzes was er dan weer ruimschoots gelegenheid voor sociaal contact en voor de uitwisseling van ervaringen.

In afwachting van een uitgebreid verslag kan je alvast HIER terecht voor enkele sfeerbeelden.

Op maandag 30 januari 2023 gaat de zestiende editie van de Vlaamse Sterrenkunde Olympiade van start. Deze olympiade richt zich tot leerlingen van het secundair onderwijs (voornamelijk van de derde graad), en wil hun interesse voor sterrenkunde en aanverwante wetenschappen aanwakkeren.
De opgaven van de Vlaamse Sterrenkunde Olympiade kunnen aangevraagd worden via de website: www.sterrenkundeolympiade.be (bij ‘deelnemen’).

De wedstrijd bestaat uit het oplossen van een reeks vragen over sterrenkundige onderwerpen. Leerlingen kunnen hun schoolse kennis over aardrijkskunde, fysica, chemie en wiskunde op een leuke manier toe- passen om zelf de werking van het heelal te ontdekken! In tegenstelling tot de meeste andere olympiades, mogen de deelnemers de vragen op eigen tempo thuis oplossen, met gebruik van alle hulpmiddelen die ze nuttig achten. Het is echter de bedoeling om zo uitgebreid mogelijk tewerk te gaan: de uitwerking zelf is even belangrijk als de oplossing. De deadline voor het insturen is 3 april 2023.

MEER INFO:

• via de website www.sterrenkundeolympiade.be
• via e-mail info@sterrenkundeolympiade.be
• telefonisch: 016 33 05 59
• op het secretariaat van de Vlaamse Sterrenkunde Olympiade: Zeeweg 96, 8200 Brugge
  
  

Audiovisueel lesmateriaal is een hoeksteen geworden voor bijna elke leerkracht in het secundair. Maar welke werkvormen met audio en video leveren veel leerwinst op?  Waar vinden leerkrachten de juiste fragmenten en hoe zorgen ze dan voor voldoende interactie? Geen eenvoudige vragen, maar Het Archief voor Onderwijs neemt graag de handschoen op.

Ook dit voorjaar kunnen leerkrachten deelnemen aan gratis vormingen: van online demo’s en didactische workshops, tot live vormingen op school. Alle online vormingen zijn zoals altijd HIER terug te vinden.
 
1: Online demo’s Voor leerkrachten die kennis willen maken met de fijne kneepjes van Het Archief voor Onderwijs. Van collecties bouwen tot kijk- en luisteroefeningen opzetten en leerlingen zelf bronnen laten verzamelen. 
 
2: Didactische workshops  
Voor lesgevers die op zoek zijn naar inspiratie. Van lesmateriaal voor een vak of thema, tot creatieve lesideeën en didactische tips om met beeld en geluid te werken in de klas. 
 
Zo hebben we voor jou hier een suggestie.

Zonder de oceaan kan de mens niet overleven. Een krasse uitspraak? Toch niet... Het leven is niet alleen begonnen in zee, maar de zee houdt de mens ook in leven.

Productie van zuurstof, voedsel en grondstoffen (van geneesmiddelen tot bouwmaterialen), opwekken van (hernieuwbare) energie, zorgen voor transport, werk en ontspanning. Allemaal ‘diensten’ die de oceaan ons dagelijks levert.

Maar er is meer. De oceaan speelt een belangrijke rol in grote processen op aarde, zoals de klimaatopwarming, zeestromingen en waterkringloop. Dankzij deze ecosysteemdiensten van de oceaan is onze blauwe planeet een leefbare planeet.

PlaneetZee ontwikkelde een nieuwe lesmodule rond ecosysteemdiensten. In het eerste deel van deze module ligt de focus op algen. Algen zijn best merkwaardig. Ze zijn noch plant, noch dier, noch schimmel en je vindt ze overal ter wereld. Ontzettend belangrijk omdat ze onder andere veel van de zuurstof op aarde maken, hét voedselbestanddeel van de oceaan vormen, energie leveren, en onze ecosystemen in evenwicht brengen.

Zowel in het lager als het secundair onderwijs kan je aan de slag met één van de vele toepassingen van algen.

Meer informatie op de website.

Wat is licht? Welke invloed heeft het op ons leven? Hoe dirigeert licht het ritme van alledag? Los de raadsels op en onthul de mysteries. Tik-tak-tik-tak... de tijd raakt op, de klok tikt door! Kom je als winnaar uit de tentoonstelling? Het is nu aan jou...

Licht gedraagt zich als een golf en een deeltje. Het is zichtbaar of onzichtbaar, gekleurd of niet. Het licht zorgt ervoor dat we kunnen zien, het geeft ritme aan ons leven, en is een levensbron voor fauna en flora.

LUMINOPOLIS belicht het verband tussen licht en leven, en nodigt je uit om na te denken over het belang van licht in onze samenleving. In deze originele speltentoonstelling wordt het licht in al zijn aspecten onthuld: fysisch, biologisch, technisch en sociologisch. 

LUMINOPOLIS is een meeslepende speltentoonstelling die je ontdekt in team, gewapend met een tablet om de spelterminals te activeren, aanwijzingen te krijgen en je antwoorden in te geven. Het is een geweldige manier om het brede thema ‘licht’ op een speelse manier te verkennen.

LUMINOPOLIS van 14 oktober 2022 → 13 augustus 2023 in het Museum voor Natuurwetenschappen, Vautierstraat 29, 1000 Brussel.

Wil je je leerlingen laten kennismaken met colleges aan de universiteit en hen zo helpen bij het maken van een gemotiveerde studiekeuze? Schrijf je dan snel in voor de juniorcollegedag, een gratis initiatief van de KU Leuven.

Volg je liever college vanuit je eigen klaslokaal? Registreer je dan voor de online juniorcollegedag. Van 10 januari 2023 t.e.m. 30 juni 2023 zal je dan gratis toegang krijgen tot een platform met professionele video’s van colleges uit verschillende vakgebieden. De online colleges lenen zich ook tot gebruik in afstandsonderwijs.

Voor meer info en programma kan je klikken op de links in bovenstaande tekst.

Heb je nog vragen over de juniorcollegedag? Neem gerust contact op met juniorcollegedag@kuleuven.be. 

Het Provinciaal Instituut voor Milieu-educatie (PIME) in Lier zoekt vrijwilligers om activiteiten te begeleiden. Werk je graag met leerlingen van het secundair onderwijs? Heb je interesse in natuur, milieu of educatie voor duurzame ontwikkeling? Dan is vrijwilligerswerk bij het PIME in Lier misschien iets voor jou!

MEER INFO

Klimaatverandering komt de laatste jaren steeds vaker in het nieuws. Leerlingen en leerkrachten geven er, terecht, steeds meer aandacht aan. Toch ben je als leerkracht niet altijd voldoende voorbereid om deze soms ingewikkelde materie correct te behandelen. Klimaatverandering gaat namelijk snel, is redelijk ingewikkeld en er bestaan veel misverstanden rond. In samenwerking met Universiteit Antwerpen, stad Antwerpen en stad Sint-Niklaas werd daarom 'Klimaatlink' opgericht.

In oktober stelde Klimaatlink zijn vier gratis educatieve pakketten rond klimaatverandering voor: twee lespakketten behandelen de basiswetenschap rond klimaatverandering enerzijds, en de mogelijke oplossing voor de klimaatproblematiek anderzijds. De andere twee pakketten zetten meer in op de praktijk: met hands-on STEM pakketten leren de leerlingen zelf een klein wetenschappelijk project op te zetten.

MEER WETEN

Allesomvattende boekvervangende Digitale Methodes

De ‘leer-kracht’ van Digitale Methode Biologie. Jouw persoonlijke assistent om het leerproces van de leerlingen in het secundair onderwijs op maat te begeleiden. Een evenwichtige aanpak tussen digitaal en papier, met de leerkracht aan het stuur. Samen met leerkrachten als auteurs, onderwijswetenschappers en technische experts ontwikkelen we onze Digitale Methodes voor het secundair onderwijs. Alles wat je met een klassiek schoolboek kunt, versterkt met digitale mogelijkheden om leerstof flexibel, interactief, visueel aantrekkelijk én gedifferentieerd aan te brengen.

Wil je de Digitale Methodes Biologie ontdekken? Surf dan voor meer informatie naar de website: www.digitalemethode.be/info .

Wat weten jongeren eigenlijk over gehoorverlies en tinnitus?
 
Minder dan 20% van de jongeren draagt gehoorbescherming tijdens het feesten.
 
TUUT, een educatief theaterstuk over tinnitus, geeft studenten op een laagdrempelige en plezierige manier inzicht in tinnitus/oorsuizen. Het theaterstuk benadrukt het belang van het dragen van gehoorbescherming en maakt jongeren bewust van de gevolgen van (langdurig) luisteren naar luide muziek.

Tijdens de nabespreking worden de soorten gehoorbescherming met hun voor- en nadelen besproken en krijgen studenten tips hoe ze veilig naar muziek kunnen luisteren.
 
U kan de voorstelling apart boeken of combineren met een aanvullende workshop. Een audiologe met tinnitus bundelt haar audiologische kennis, ervaring uit het hoorcentrum en haar eigen ervaring in het theaterstuk.

Meer informatie kan u terugvinden op de website www.gehoorentinnitus.be
 
Kelly Van Steenwegen

Twee jaar geleden werd door Prof. Persoone een educatieve ANTI-SMOKING EDUKIT ontwikkeld waarmee met eenvoudige proefjes de schadelijke effecten worden aangetoond van de chemische stoffen die vrijkomen uit sigarettenpeuken, op de diertjes en plantjes die leven in bodem en water.

Recent werd door de professor een tweede ANTI-SMOKING EDUKIT ontworpen, waarmee met een eenvoudig proefje de “korte termijn” invloed van sigarettenrook op de mens wordt aangetoond. Dit gebeurt aan de hand van microscopische observaties van de trilhaartjes van een "trilhaardiertje”.

Die trilhaartjes hebben dezelfde structuur en beweging als de trilhaartjes van de trilhaarcellen in de menselijke ademhalingswegen, die een belangrijke rol spelen in de verwijdering van de stoffen en partikels in ingeademde lucht (waaronder dus ook sigarettenrook).

Het proefje toont zeer duidelijk aan dat sigarettenrook de normale werking van de trilhaartjes verstoort en uiteindelijk zelfs volledig stillegt.

Gedetailleerde informatie over het gebeuren en de twee kits kan je vinden op www.antismokingedukit.be .

Ben je nog op zoek naar een origineel boek om jezelf gratis cadeau te doen? Dan kunnen we je ‘Cell Biology by the Numbers’ warm aanbevelen. Het boek is het werk van Ron Millo en Rob Phillips, twee wetenschappers verbonden aan Harvard en het Weizmann Instituut, wat wel iets betekent.

De formele structuur van het boek is georganiseerd volgens verschillende klassen van biologische getallen, gaande van 'de grootte van dingen' in hoofdstuk 1 (Hoe groot zijn virussen? Hoe groot is een celkern? Hoe groot is een chloroplast?…) tot de kwantitatieve regels van informatiebeheer in levende organismen in hoofdstuk 5 (Hoe groot is een genoom? Hoe groot is de genetische overeenkomst tussen twee willekeurige mensen? Hoe frequent treden mutaties op tijdens de genoomreplicatie? …) en alles daartussenin.

Elk van de 82 vragen in het boek kan worden gelezen als een op zichzelf staand antwoord op een kwantitatieve vraag over celbiologie door de getallen. Bij elke vraag wordt dieper ingegaan op het onderwerp waarover de vraag handelt. Zo wordt bij de vraag naar de grootte van een chloroplast niet alleen een bepaalde afmeting gegeven, maar ook een overzicht van de structuur van dit celorganel en een korte uiteenzetting over de functie. Er wordt daarnaast eveneens ingegaan op de endosymbionttheorie over het ontstaan van chloroplasten en op de overdracht van genetisch materiaal van het celorganel naar de celkern.

Voor elk cijfergegeven in het boek wordt via een BNID-nummer verwezen naar het specifiek artikel waarin men tot dit getal is gekomen.

Het boek telt 400 bladzijden en je kan het online doorbladeren op http://book.bionumbers.org of je kan via deze link een zeer degelijke kladversie van het boek downloaden (pdf).

Wil je een (betalende) gedrukte versie, dan kan dit via je boekhandel of het internet met volgende gegevens:

Cell Biology by the Numbers
Ron Millo & Rob Phillips
2015 Garland Science
ISBN 9780815345374

Het is niet evident om online gratis degelijke handboeken te vinden. Nog minder evident is het om aan open source materiaal te geraken, dat je bovendien voor onderwijsdoeleinden - mits bronvermelding - vrij mag gebruiken.

Dankzij openstax™, een initiatief van RICE-University, worden ons enkele mogelijkheden aangereikt. Zo vinden we op hun website in de categorie ‘Science’ naast boeken over algemene biologie ook complete handboeken microbiologie en fysiologie.

Ook de collega’s met uren chemie of fysica worden niet op hun honger gelaten; zij kunnen er snuisteren bij ‘Chemistry’ of bij ‘Physics’.

Sinds de start van de industriële revolutie oefent de mens een sterke invloed uit op het globale klimaat door de verbranding van fossiele brandstoffen. Grote hoeveelheden CO₂, die eerder voor miljoenen jaren zaten weggestopt in de aardkorst, komen zo in een recordtempo in de atmosfeer terecht. Daar zorgt dit broeikasgas voor de ons wel bekende opwarming van het klimaat.

De oceaan heeft de voorbije 200 jaar ongeveer de helft van de door de mens uitgestoten CO₂ geabsorbeerd en mildert zo de opwarming van het klimaat. Maar een oceaan die CO₂ opneemt, wordt zuurder.

Via een aantal experimenten, opgesteld door de medewerkers van PlaneetZee en uitgewerkt in een complete lesmodule, maken de leerlingen kennis met oceaanverzuring. Deze experimenten staan los van elkaar.

MEER WETEN

Zoals we in ons vorig berichtje (Oceaancirculatie) reeds aankondigden heeft PlaneetZee, de educatieve website van het Vlaams Instituut voor de Zee, enkele nieuwe lesmodules gelanceerd.

De laatste in de reeks is 'Een oceaan vol plastic'.

Plastic is een product dat niet weg te denken is uit ons leven. Via een aantal proeven maken leerlingen kennis met de eigenschappen van plastic en met de milieuproblemen hieraan gelinkt.

De verscheidenheid aan proeven (biologie, chemie, fysica, aardrijkskunde, natuurwetenschappen, wiskunde) maakt dit onderwerp uitermate geschikt om vakoverschrijdend te werken.

MEER WETEN

PlaneetZee, de educatieve website van het Vlaams Instituut voor de Zee, ondergaat een vernieuwingsoperatie! Met gloednieuwe lespakketten worden een aantal actuele hot topics, zoals de link tussen klimaat en oceaan of plastic, aangekaart.
Werkbundels, achtergrondinformatie, videomateriaal en meer zijn een zegen voor de leerkracht.

Met 'Oceaancirculatie' lanceerden ze een nieuwe lesmodule. Dat deze immense bewegende watermassa’s ons klimaat beïnvloeden is voor leerlingen niet altijd duidelijk. Door te experimenteren met de dichtheid en temperatuur van water bouwen leerlingen zelf inzicht op in de wereldwijde, thermohaliene oceaancirculatie, én maken ze de link met de opwarming van het klimaat.

Wat zit erin voor jou?

• Een overzicht van de bereikte leerplandoelstellingen
• Uitgebreide achtergrondinformatie over het thema
• Een werkbundel voor de leerlingen
• Ondersteunend videomateriaal

De volledig vernieuwde versie van het boek Microscopie als hobby is eindelijk beschikbaar: 212 bladzijden interessante informatie, volledig in kleur, met veel illustraties én in kwalitatieve offsetdruk. Het boek is een publicatie van het Koninklijk Antwerps Genootschap voor Micrografie (KAGM)

Klik HIER voor een afdruk van het voorblad en enkele binnenbladzijden.
 
Het boek is te koop voor 18 euro en er zijn twee mogelijkheden om het in uw bezit te krijgen:
 
1.  via verzending met een totaalprijs, inclusief verpakking en verzending van 25 euro binnen België, voor Nederland 32 euro
Bestelling via kagm@microscopie.be (met uw adresgegevens) en overschrijving van 25 euro op rekeningnummer
BE10 7350 0474 4904
van 
KAGM, per adres Sint-Franciscusberg 28, 3060 Bertem
Geef een seintje wanneer de betaling is gebeurd.
 
2.  via afhaling bij één van onderstaande adressen na telefonische afspraak en na betaling van 18 euro cash (gepast geld bij afhaling graag !), of overschrijving van 18 euro op rekeningnummer:
BE10 7350 0474 4904
van 
KAGM, per adres Sint-Franciscusberg 28, 3060 Bertem
Geef dan een seintje via mail wanneer de betaling is gebeurd én de vermelding waar u het boek afhaalt, en u ontvangt een mail die u kan tonen bij afhaling als betalingsbewijs.
 
Nederlanders kunnen het boek eventueel ook in Nederland ophalen en betalen (18 euro) bij onze zustervereniging NGVM na afspraak via: secretaris@ngvm.nl
 
De afhaaladressen in België:
 
Frank Van Campen, Albert Dickschenstraat 42, 2610 WILRIJK. Tel. 0487 52 40 46 
(vancampen.frank@gmail.com)
 
Dora De Cremer, Mosthoevendreef 3, 2970 SCHILDE. Tel. 0485 63 84 80
(doradecremer@telenet.be)
 
Joris Vermeylen, Leuvensesteenweg 398, 3070 KORTENBERG. Tel. 0479 42 70 06
(joris.vermeylen@telenet.be)
 
Jef Schoors, Sint-Franciscusberg 28, 3060 BERTEM. Tel 0497 400 739
(jefschoors@telenet.be)
 
Veel leesplezier !

Brightlab is een initiatief van RVO-Society en richt zich tot STEM-leerkrachten.

Via stimulerend, krachtig en innoverend STEM-onderwijs wil men de jongeren klaarstomen voor de uitdagingen van de 21ste eeuw.

Brightlab geeft hoofdzakelijk navormingen voor leerkrachten. Daarnaast worden ook e-learning modules en verhuur van educatief materiaal aangeboden.

MEER INFO

Biodiversiteit is een subtiel evenwicht tussen jou en al het leven op aarde.

Zonder biodiversiteit is er geen leven op aarde. De biodiversiteit gaat met rasse schreden achteruit, en dus ook de vruchten die we ervan plukken. De luchtkwaliteit gaat achteruit. Voedingsmiddelen worden schaarser en duurder. Nieuwe ziektes en epidemieën duiken op.

De voorbije 40 jaar verdween 60% van alle wilde dieren.

Als we niet dringend actie ondernemen voor biodiversiteit, gaan we allemaal de dieperik in.
HIER lees je wat jij kan doen.
De planeet dankt jou alvast van harte.

De gevolgen van het leven in een stad en de invloed van het gehalte fijnstof en luchtkwaliteit in het algemeen vormen een hot-topic in de recente media.
Niet alleen luchtdeeltjes kunnen bepalend zijn voor de gezondheid, ook warmte is een cruciale factor. Vooral voor dieren die voor hun lichaamstemperatuur afhankelijk zijn van de omgeving, is zich aanpassen van levensbelang. Een manier waarop dit kan is door hun kleur aan te passen.

Spinnen zijn dieren die niet alleen hun temperatuur kunnen regelen, maar veel soorten vertonen ook één van de meest intrigerende gedragingen: het bouwen van een web.
SPIN-CITY, een project van UGent, wil het gebruik van spinnen onderzoeken als natuurlijke barometer voor twee maatschappelijk relevante items: omgevingstemperatuur (via spinkleur) en de grootte van insectenpopulaties (via web).

Met een speciaal ontwikkelde SpinnenSpotter-app (Google Play / App Store) kan je foto’s maken van spinnen en hun webben of kan je specifieke observaties doorgeven. Dit levert ongeëvenaarde onderzoeksresultaten op over de effecten van urbanisatie op deze kenmerken..

MEER INFO

Op de website van SCIENTIAS vind je op een themapagina een bundeling van allerlei wetenswaardigheden over het SARS-CoV-2 virus.

Op een heldere en wetenschappelijk verantwoorde manier worden een hele reeks topics aangekaart, waardoor men een beter inzicht krijgt op de effecten van dit virus en de nefaste gevolgen voor onze samenleving.

Het HHMI (Howard Hughes Medical Institute) wil via zijn BioInteractive website biologieleerkrachten mogelijkheden aanreiken om hun leerlingen meer bij de behandelde onderwerpen te betrekken.

Dit kan via opdrachten, diverse activiteiten of via beeldmateriaal.

Dankzij een handige zoekmodule vind je in een mum van tijd het gezochte. De opdrachten zijn mooi uitgewerkt en bieden zeker een meerwaarde bij de studie van het betrokken onderwerp.

Ad Meskens, docent wiskunde aan de AP Hogeschool in Antwerpen, maakt gebruik van de actualiteit om exponentiële en gelijkaardige fenomenen in de kijker te plaatsen.

Hij publiceerde een tekst waarin hij via een reeks eenvoudige modellen de leerlingen bewust worden gemaakt van de snelheid waarmee een ziekte om zich heen kan grijpen en wat het gevolg is van de tijdsduur waarin iemand besmettelijk is. Hij leert hen ook in te zien waarom de overheid soms verplicht is tot het nemen van wel zeer draconische maatregelen.

Je kan HIER de integrale tekst downloaden (pdf).

De Nederlandse stercollectie biedt je een enorme hoeveelheid didactisch materiaal dat direct bruikbaar is in je lessen biologie.

Voor elke onderwijsvorm (vmbo, havo, vwo) en leerjaar kan je kiezen uit een reeks thema's. Zo heb je bv. het thema 'Voeding en spijsvertering' in het 6e jaar VWO. Van dit thema kan de vereiste voorkennis opgehaald worden, waarna twee topics behandeld worden: 'Wat is de oorzaak van overgewicht?' en 'Darmflora'.

Als afsluiting krijg je een reeks links naar oefenvragen over het behandelde item.

Op ZOOschool/Antwerpen en op ZOOschool/Planckendael vind je telkens op één plek alles wat je nodig hebt om je klasuitstap én je lessen perfect op elkaar te laten aansluiten. Gratis, eenvoudig en snel te downloaden.

Zo kan je er terecht voor

• kant-en-klare lespakketten
• dierenfilmpjes
• toffe spelletjes, raadsels en knutselideeën
• meer dan 100 dierenfiches
• boeiende en rijkelijk geïllustreerde artikels over dieren
• spannende speurtochten in de ZOO.

Het Japanse 'Earth Life Science Institute' van het 'Tokyo Institute of Technology' heeft een magistrale documentaire geproduceerd, gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten over het ontstaan van ons zonnestelsel, de wordingsgeschiedenis van de aarde en het ontstaan en de evolutie van het leven: "The Whole History of the Earth and Life".

De film start met de vorming van ons zonnestelsel en eindigt met het verdwijnen van de aarde binnen miljarden jaren. Een huzarenstukje van de realisatoren om gans dit gebeuren te visualiseren in iets meer dan 1 uur!

Bekijk HIER de film op YouTube.

Ben je op zoek naar micropreparaten, een stel goede microscopen of naar Eriochroomzwart T?

Heb je eindelijk een budget gekregen voor de aankoop van een set voor datalogging of voor nieuw labomeubilair?

Waar vind je verduisteringsgordijnen voor je lokaal?

Via onze webpagina 'Firma's' vind je in een mum van tijd wat je zoekt. Alle opgegeven firma's hebben ruimschoots hun sporen verdiend en kunnen dadelijk inspelen op je vragen.

Om je een handje toe te steken (daar zijn we nu eenmaal voor) bij het zoeken naar een geschikt practicum om wat extra leven in je les te brengen, hebben we een nieuwe webpagina ingelast.

Op de pagina 'Practica' bij het menu-item 'Links' presenteren we je een reeks verwijzingen naar websites en documenten, die je moeten helpen bij je keuze.

Wetenschappelijk onderzoek zit in het DNA van ZOO Antwerpen en ZOO Planckendael. Wetenschap die beoefend en toegepast wordt in die dierentuinen, maar ook in hun onderzoeksstations in het buitenland, in hun labo, maar bovenal in hun zoölogisch onderzoekscentrum, het 'Centre for Research and Conservation' (CRC).

Surf naar ZOOscience.be voor tal van boeiende verhalen van hun wetenschappers om je lessen extra aantrekkelijk te maken.

Op de website van Science Books Online kan je honderden biologieboeken gratis downloaden of via het scherm raadplegen.

Het aanbod is zo gevarieerd als het groot is: je vindt er zowel boeken over het skelet van zoogdieren, gepubliceerd op het einde van de 19e eeuw, als werken over DNA-replicatie daterend van 2016.

De Erasmushogeschool Brussel (EhB) zet elke woensdagnamiddag van 14 u tot 20 u haar labodeuren open voor iedereen (+ 13 jaar) met interesse in (bio)wetenschappen.

In het Open BioLab Brussels kun je een eigen project opstarten of deelnemen aan één van de lopende projecten. Het lab beschikt over hoogtechnologische toestellen en materiaal om allerlei experimenten uit te voeren.

MEER WETEN

Op de website van Natuurpunt vind je een reeks webpagina's die je helpen om diverse organismen te herkennen.

De organismen worden opgesplitst in grote groepen zoals vogels, zoogdieren, amfibieën en reptielen, vissen, ongewervelden, planten, zwammen, enz.

Van elke groep worden enkele vertegenwoordigers besproken (foto Natuurpunt).

Science & Plants for Schools is een webstek van The Sainsbury Laboratory van de Universiteit van Cambridge die leerkrachten en studenten een waaier aan middelen biedt, waarmee een beter inzicht in de plantenbiologie kan verworven worden.

Dit gaat van volledig uitgewerkte lessen en practica tot nieuwe inzichten en theorieën in de diverse subdisciplines. Alles is helder uitgelegd en van hoog wetenschappelijk niveau.

Ook mooi meegenomen zijn de kwalitatief hoogstaande posters, schema's en illustraties.

In een publicatie van de KVAB breken enkele wetenschappers, waaronder Prof. Godelieve Gheysens (UGent), een lans voor een grondige herziening van onze opvattingen t.o.v. genetisch gemodificeerde organismen.

Zij zijn erin geslaagd de complexe materie op een begrijpbare manier uit te leggen en we kunnen je de lectuur van deze brochure dan ook ten zeerste aanbevelen.

Download hier gratis de brochure

Enkele mooie wetenschappelijke illustraties kan je downloaden van een website van het NIH. Mits bronvermelding mag je ze vrij gebruiken voor onderwijsdoeleinden.

Op https://smart.servier.com vind je meer dan drieduizend (!) wetenschappelijke illustraties, mooi gerubriceerd en vrij te downloaden. Gebruik van de illustraties valt onder een CC BY 3.0 licentie, wat inhoudt dat je ze naar eigen goeddunken mag gebruiken en bewerken mits bronvermelding.

Matyra Pryluté is een Litouwse, die een paar jaar terug heeft deelgenomen aan de Internationale Biologieolympiade.

Steunend op de opgedane ervaringen heeft ze een blog gestart met de bedoeling leerlingen te helpen bij de voorbereiding op deze competitie.

Op haar website vind je allerhande theoretische en praktische informatie, bruikbaar op een IBO.

—> Meer informatie

Leerkrachten die met hun leerlingen een biotoopstudie van een vijver willen uitvoeren kunnen op de website van het Limburgs Provinciaal Natuurcentrum twee praktische bundels downloaden: een handleiding voor de leerkracht en en een werkboekje voor de leerlingen.

PlantNet is een gratis applicatie (voor iOS of Android) die reeds sinds 2016 bestaat. De app steunt op een automatisch identificatiesysteem voor planten, gebaseerd op foto's, en dit door vergelijking met een botanische fotodatabank.

Het volstaat met je smartphone een foto te maken van een bloem of een blad van de plant en na een druk op de knop krijg je een aantal mogelijkheden, waartussen je (meestal) zeer snel jouw exemplaar herkent.

Via de website kan je ook door het invoeren van een afbeelding met een computer of tablet de plant determineren.

Ben je op zoek naar een alternatief voor de determinatie van een plant m.b.v. een klassieke gedrukte flora, dan kan je dit moeiteloos met de online Flora van Nederland, die toelaat op een eenvoudige manier meer dan 500 planten op naam te brengen.

Dat het gros van de beschreven planten ook in België voorkomt is natuurlijk mooi meegenomen!

Een uitgebreide reeks mogelijkheden om het menselijk lichaam te verkennen vind je op de Amerikaanse website Inner Body. Alles is zeer verzorgd en met een mooie lay out.

De leerlingen zullen het interactief karakter van de website zeker op prijs stellen.

In de Jaarboeken 2010 t.e.m. 2014 verschenen 5 artikels over de verklaring van de Nederlandse namen van planten die frequent voorkomen in Vlaanderen.

Deze artikels werden door de auteur herzien en in één geheel samengebracht: de hoofdwoorden zijn alfabetisch gerangschikt, bepaalde uitweidingen zijn weggelaten en ook de afbeeldingen werden achterwege gelaten. Een klapper met betrekking tot de Nederlandse en de wetenschappelijke namen is nu opgenomen.

Zo kwam een nieuw werk tot stand met als hoofdtitel "PLANTENNAMEN NADER TOEGELICHT" en als ondertitel "De verklaring van de Nederlandse namen van de in Vlaanderen meest voorkomende planten".


Bekijk hier de publicatie (pdf)

Met hun grote verscheidenheid en gevarieerde ecologie zijn vlinders waardevolle indicatoren van de kwaliteit van ons leefmilieu. Met slechts een paar ingrepen kan je het aantal vlinders in je (school)tuin al aanzienlijk vergroten.

Op de website van Natuurpunt vind je niet alleen meer tips, maar je kan er ook een gratis e-book downloaden om van je tuin een vlinderparadijs te maken.

De uitgever van het gerenommeerde tijdschrift 'nature' heeft een aparte website 'Scitable', waarop hij leraars gratis studiemateriaal aanbiedt. De kwaliteit van het aangebodene correspondeert met de kwaliteit van het tijdschrift en verdien alle lof voor de duidelijke uitleg en de talrijke verhelderende illustraties en schema's. Kortom een goudmijn voor collega's van de derde graad en het hoger onderwijs.

Overtuig jezelf!

Op onze downloadpagina vind je een overzicht van alle documenten, die sinds 1978 in onze Jaarboeken werden gepubliceerd. Via een gesofisticeerde zoekmachine kan je zoeken op een trefwoord in de titel, op de auteursnaam of op het jaar van publicatie. Heb je gevonden wat je zocht, en is het artikel gepubliceerd NA 2007, dan kan je het ook direct bekijken.