Op zaterdag 1 juni hadden we een afspraak in het Zwin voor onze statutaire Jaarvergadering. Nagenoeg het voltallige uitgebreid bestuur en welgeteld één lid tekenden present voor wat een hartverwarmende en zonnige dag zou worden.

De wandeling door het reservaat en gegidst door Hendrik Borglevens werd door iedereen zeer gesmaakt, net als de natuurwandeling langs de Damse stadswallen en het gezellig samenzijn op het einde van de dag.

Een verslag van het gebeuren vind je in de 'BIO' van september.

Enkele foto's

Jaarlijks organiseert Nikon enkele foto- en/of film prijskampen. Zeker de moeite waard om eens tijdens de vakantie te bekijken!

Speciaal voor jou hebben we één wedstrijd uitgepikt, namelijk de 'Nikon small world in motion 2018 contest".

Via YouTube krijg je 25 prachtige filmpjes te zien, die je even het druilerige weer doen vergeten…

Ben je niet zo'n liefhebber van een strandvakantie op Ibiza, dan kan je enkele ideeën opdoen op deze webpagina van Weekend Knack.

Ze geven je daar een lijstje met de (volgens hen) 55 mooiste natuurbestemmingen in Europa.

Voortgaande op de foto's heb ik er al een stuk of 10 aangevinkt.

Begin mei was Portugal het gastland voor de 17e editie van de EUSO (European Union Science Olympiad). Aan de olympiade namen 24 landen van de E.U. deel, waarbij elk land telkens twee ploegen van 3 deelnemers afvaardigde.

De twee Belgische teams hebben weer een zeer puike prestatie neergezet: de Vlaamse ploeg behaalde zilver en de Franstalige brons.

LEES MEER

Sinds 20 mei is de definitie van de kilogram, die steunde op de massa van een platina-iridium cilinder en die in 1889 werd ingevoerd, naar de prullenmand verwezen.

Ze is vervangen door een definitie waarin de grootte van de kilogram steunt op de grootte van de meter en van de seconde. Dit werd mogelijk door aan de constante van Planck een preciese waarde toe te kennen.

MEER WETEN

Het studiecentrum voor kernenergie (SCK•CEN) zal volgend schooljaar de vakoverschrijdende wetenschapswedstrijd ‘Nuclear Role-Play Contest’ lanceren voor leerlingen van de derde graad secundair onderwijs.

Deelnemende teams worden uitgedaagd om een rollenspel over nucleaire wetenschap en technologie te bedenken waarin diverse aspecten aan bod komen. De teams maken hierbij een bijhorend ondersteunend rekwisiet en educatief pakket.

MEER INFORMATIE

Ook dit jaar organiseert de Vereniging voor Sterrenkunde (VVS-vzw) weer een Zomerschool Sterrenkunde. In vier dagen maken de deelnemers kennis met diverse aspecten van de sterrenkunde.

Dat gebeurt via lessen, maar ook met veel labowerk, waarin men zelf aan de slag gaat om sterrenkundige ontdekkingen te doen. (Doelpubliek: leerlingen derde graad S.O.)

MEER INFO

Bij een beperkt aantal exemplaren van het Jaarboek 2019 blijkt een pagina te ontbreken en een andere meerdere malen voor te komen. Doordat de drukker geen idee heeft van de mogelijke oorzaak verzoeken we je in voorkomend geval een mailtje te sturen naar de redactie met je lidnummer en een korte beschrijving van hetgeen zich in jouw jaarboek heeft voorgedaan. Wij zorgen er dan voor dat je tegen de grote vakantie een nieuw exemplaar ontvangt.

Een correcte versie van het jaarboek kan je HIER bekijken en downloaden.

Sorry voor het ongemak!

Op de website van Natuurpunt vind je een reeks webpagina's die je helpen om diverse organismen te herkennen.

De organismen worden opgesplitst in grote groepen zoals vogels, zoogdieren, amfibieën en reptielen, vissen, ongewervelden, planten, zwammen, enz.

Van elke groep worden enkele vertegenwoordigers besproken (foto Natuurpunt).

Arkhane is het authentieke fossiele skelet van een nieuwe soort Allosaurus, een roofdino die zo’n 155 miljoen jaar geleden (bovenjura) op aarde rondliep. Het skelet is voor 70% compleet en 8,7 meter lang.

In wereldpremière te bezichtigen in de Galerij van de Evolutie van het Museum voor Natuurwetenschappen te Brussel en dit tot en met 31 maart 2020.

MEER INFO

In de Jaarboeken 2010 t.e.m. 2014 verschenen 5 artikels over de verklaring van de Nederlandse namen van planten die frequent voorkomen in Vlaanderen.

Deze artikels werden door de auteur herzien en in één geheel samengebracht: de hoofdwoorden zijn alfabetisch gerangschikt, bepaalde uitweidingen zijn weggelaten en ook de afbeeldingen werden achterwege gelaten. Een klapper met betrekking tot de Nederlandse en de wetenschappelijke namen is nu opgenomen.

Zo kwam een nieuw werk tot stand met als hoofdtitel "PLANTENNAMEN NADER TOEGELICHT" en als ondertitel "De verklaring van de Nederlandse namen van de in Vlaanderen meest voorkomende planten".


Bekijk hier de publicatie (pdf)

Enkele mooie wetenschappelijke illustraties kan je downloaden van een website van het NIH. Mits bronvermelding mag je ze vrij gebruiken voor onderwijsdoeleinden.

Op https://smart.servier.com vind je meer dan 3 000 wetenschappelijke illustraties, mooi gerubriceerd en vrij te downloaden. Gebruik van de illustraties valt onder een CC BY 3.0 licentie, wat inhoudt dat je ze naar eigen goeddunken mag gebruiken en bewerken mits bronvermelding.

In een publicatie van de KVAB breken enkele wetenschappers, waaronder Prof. Godelieve Gheysens (UGent), een lans voor een grondige herziening van onze opvattingen t.o.v. genetisch gemodificeerde organismen.

Zij zijn erin geslaagd de complexe materie op een begrijpbare manier uit te leggen en we kunnen je de lectuur van deze brochure dan ook ten zeerste aanbevelen.

Download hier gratis de brochure

Wetenschappers van de Universiteit van Berkeley peilen wereldwijd naar de kennis van jongeren (15-18j.) over de oceaan. 

Het VLIZ roept Vlaamse jongeren op om mee te doen aan dit onderzoek. Deelnemers maken bovendien kans op een zeetocht met het onderzoeksschip Simon Stevin.

MEER

Van iedere Nobelprijswinnaar wordt verwacht dat hij een voordracht geeft over het onderwerp waarvoor hij de prijs gewonnen heeft.

Zeker het lezen waard is de tekst van de voordracht van Kary Mullis, de uitvinder van de polymerase kettingreactie. Hij is spiritueel, gevat, diepmenselijk en magistraal geschreven. Hij toont ons een Nobelprijswinnaar die niet alleen een buitenbeentje is, maar ook iemand met een zeer eigen kijk op de wereld.

Lees hier de integrale tekst van de voordracht.

Het AfricaMuseum in Tervuren is 5 jaar gesloten geweest voor grote renovatiewerken. De oppervlakte is bijna verdubbeld. De architectuur is vernieuwd en de tentoonstelling is volledig aangepast.
De prijspolitiek werd bijgevolg aangepast. Het normaal tarief voor volwassenen is € 12 . De toegang is gratis voor jongeren tot 18 jaar en voor onderwijzend personeel is een zeer verlaagd reductietarief (€ 4) voorzien. 
Op vertoon van de lidkaart is dus geen gratis toegang meer mogelijk zoals vermeld, maar zal het verlaagd tarief van € 4 toegepast worden.

Het Vlaams congres voor leraars wetenschappen, waarvan onze vereniging mede-organisator is, kende weer een groot succes. Zowel lezingen als workshops en de didactische beurs konden op veel bijval rekenen. We hebben een reeks foto's online gezet die een sfeerbeeld van het gebeuren geven.

Naar congresfoto's

Zoals beloofd hebben we een reeks Powerpointpresentaties, hand-outs en teksten gepost van lezingen en workshops, gebracht op het Congres voor Leraars Wetenschappen in Leuven. Het materiaal mag vrij gebruikt worden voor je lessen. (Bijgewerkt!)

Naar overzichtspagina

Dit jaar wordt de twaalfde editie van de Vlaamse Sterrenkunde Olympiade georganiseerd. Als hoofdprijzen zijn een waarnemingssessie met de professionele Mercator-telescoop op de Canarische Eilanden, alsook een Celestron NexStar 8SE telescoop te winnen!

Deze olympiade richt zich tot leerlingen van de derde graad S.O.

MEER

In deze tentoonstelling, die loopt van 18/10/2018 tot 1/9/2019 in het museum van het KBIN, leer je veel over de evolutie van de beren en hun ontmoetingen met de prehistorische mensen.

De tentoonstelling doorgrondt ook hun levenswijze. Hoeveel soorten beren zijn er nu nog? Wat zijn hun kenmerken? Wie zijn ze? Waar leven ze? …

Ook de complexe relatie tussen mensen en beren komt aan bod: in sommige gebieden en periodes worden beren vereerd; in andere bejaagd, gevreesd, uitgeroeid, bespot of opgevoerd als circusdier. Vandaag zijn ze overal beschermd .

Wil jij in je les verrassend uit de hoek komen met boeiend audiovisueel materiaal? Wil je kunnen werken met actueel materiaal dat je zelf kan aanvragen en dat nooit van het net verdwijnt? Wil je eigen collecties bouwen waarmee je onmiddellijk aan de slag kan om je leerlingen bij de les te houden?
Op Het Archief voor Onderwijs vind je een pak gratis video- en audiofragmenten om in je les te gebruiken.

Lees meer

De Gentse Universiteit pakt voor het schooljaar 2018 - 2019 weer uit met een reeks bijscholingen voor de leerkrachten wetenschappen. Uit deze infobrochure (pdf) blijkt dat ook de leerkrachten biologie niet worden vergeten.

PlantNet is een gratis applicatie (voor iOS of Android) die reeds sinds 2016 bestaat. De app steunt op een automatisch identificatiesysteem voor planten, gebaseerd op foto's, en dit door vergelijking met een botanische fotodatabank.

Het volstaat met je smartphone een foto te maken van een bloem of een blad van de plant en na een druk op de knop krijg je een aantal mogelijkheden, waartussen je (meestal) zeer snel jouw exemplaar herkent.

Via de website kan je ook door het invoeren van een afbeelding met een computer of tablet de plant determineren.

Leerkrachten die met hun leerlingen een biotoopstudie van een vijver willen uitvoeren kunnen op de website van het Limburgs Provinciaal Natuurcentrum twee praktische bundels downloaden: een handleiding voor de leerkracht en en een werkboekje voor de leerlingen.

De Vlaamse ploeg behaalde met 89 % zilver op de Europese Wetenschapsolympiade in Ljubljana (Slovenië). Hiermee bewezen Ward Bruyndonckx, Willem Vanmoerkerke en Siegfried Lein dat ze hun mannetje konden staan tussen 25 ploegen, afkomstig uit 25 landen van de E.U.

Een relaas van van hun selectie, training en prestatie vind je op de EUSO-website.

Er namen 2 380 leerlingen deel aan de selectieproeven voor de Vlaamse Biologieolympiade. Na twee rondes bleven er nog 17 over, die op 28 april mogen deelnemen aan de finale in de UHasselt. De twee best geplaatste laureaten mogen dan in juli deelnemen aan de Internationale Biologieolympiade in Iran.

De namen van de 17 finalisten + alle bijkomende informatie vind je op de website van de Vlaamse Olympiades Natuurwetenschappen.

Ben je op zoek naar een alternatief voor de determinatie van een plant m.b.v. een klassieke gedrukte flora, dan kan je dit moeiteloos met de online Flora van Nederland, die toelaat op een eenvoudige manier meer dan 500 planten op naam te brengen.

Dat het gros van de beschreven planten ook in België voorkomt is natuurlijk mooi meegenomen!

In tegenstelling tot vroeger is een gratis toegang tot het Zwin niet meer automatisch gelinkt aan je VOB-lidkaart. Leerkrachten die een excursie willen voorbereiden kunnen wel nog steeds gratis binnen mits een mailtje aan Michel Gabriëls of een telefoontje naar 050 60 70 86 (onthaal).

Op de website BIOPUZZEL vind je honderden kruiswoordpuzzels, meerkeuzevragen en invuloefeningen over alle mogelijke biologische onderwerpen.

Eens een leuk alternatief voor een toets!

Een uitgebreide reeks mogelijkheden om het menselijk lichaam te verkennen vind je op de Amerikaanse website Inner Body. Alles is zeer verzorgd en met een mooie lay out.

De leerlingen zullen het interactief karakter van de website zeker op prijs stellen.

Iedere editie van dit Nederlands tijdschrift behandelt de nieuwste inzichten over een actueel thema. Voor je lessen biologie pikken we er enkele onderwerpen uit: Fotosynthese 2.0, Epigenetica, DNA-sequencing, Immuunsysteem……

Op de website vind je een lijst van alle behandelde onderwerpen. Elk themanummer is afzonderlijk verkrijgbaar.

Net zoals de vorige jaren was het Congres voor leraars wetenschappen weer een topper.

Via een reeks sfeerbeelden bieden we je een indruk van het gebeuren. Het staat je natuurlijk vrij deze foto's aan je directie te tonen om te bewijzen wat je in je vrije tijd allemaal over hebt voor je school…

Volgens de gegevens die we hebben binnengekregen werden de workshops biologie zeer gesmaakt door de congresgangers.

Van sommige lesgevers hebben we hun presentaties en/of documenten ontvangen. Je kan ze vrij downloaden vanop onze speciale pagina.

Met hun grote verscheidenheid en gevarieerde ecologie zijn vlinders waardevolle indicatoren van de kwaliteit van ons leefmilieu. Met slechts een paar ingrepen kan je het aantal vlinders in je (school)tuin al aanzienlijk vergroten.

Op de website van Natuurpunt vind je niet alleen meer tips, maar je kan er ook een gratis e-book downloaden om van je tuin een vlinderparadijs te maken.

Op onze downloadpagina vind je een overzicht van alle documenten, die sinds 1978 in onze Jaarboeken werden gepubliceerd. Via een gesofisticeerde zoekmachine kan je zoeken op een trefwoord in de titel, op de auteursnaam of op het jaar van publicatie. Heb je gevonden wat je zocht, en is het artikel gepubliceerd NA 2007, dan kan je het ook direct bekijken.

Kato 2.0 is een theaterproject dat jonge mensen wil prikkelen en positief motiveren voor wetenschappelijke en technische richtingen en beroepen.

Met dit project wil men door de keuze van het hoofdpersonage ook meer meisjes stimuleren tot het volgen van STEM-richtingen.

Er zijn speciale gratis (kenningsmakings)voorstellingen voorzien voor STEM-leerkrachten.

Op zaterdag 21 oktober namen 16 geselecteerde jongeren het tegen elkaar op tijdens de ultieme selectieproef voor EUSO 2018. Deze ging door aan de VUB en omvatte een theoretisch en praktisch gedeelte, met onderwerpen uit de biologie, de fysica en de chemie.

De drie kandidaten met de hoogste scores vormen het Vlaamse team dat - samen met een Franstalig team - België zal vertegenwoordigen op de EUSO in Slovenië.

LEES MEER

De uitgever van het gerenommeerde tijdschrift 'nature' heeft een aparte website 'Scitable', waarop hij leraars gratis studiemateriaal aanbiedt. De kwaliteit van het aangebodene correspondeert met de kwaliteit van het tijdschrift en verdien alle lof voor de duidelijke uitleg en de talrijke verhelderende illustraties en schema's. Kortom een goudmijn voor collega's van de derde graad en het hoger onderwijs.

Overtuig jezelf!

Vorig jaar waren er meer dan 2000 deelnemers aan de Junior Olympiade Natuurwetenschappen. Elk jaar neemt hun aantal toe, en met reden!

Deze olympiade voor leerlingen van de tweede graad (vnl. vierdes) test de leerlingen op hun kennis van (natuur)wetenschappen en aardrijkskunde.

Noteer bovendien dat enkel laureaten van de JON worden toegelaten tot de finale selectieproef voor de EUSO.

Onderzoekers van het Instituut voor moleculaire Biologie in Mainz hebben een studie gepubliceerd, die een mogelijke verklaring biedt voor het verouderingsproces.

Alles zou te maken hebben met genen die de autofagie van de cel regelen. 'Uitzetten' van deze genen op een gemiddelde leeftijd gaat veroudering tegen. Zij vonden reeds een dertigtal genen bij de worm C. elegans die het verouderingsproces promoten. Meer info

De Engelse Nuffield Foundation heeft in samenwerking met The Society of Biology een hele reeks biologische practica online gezet. Elk experiment is voorzien van een handleiding voor de leerkracht en opdrachtenbladen voor de leerlingen.

Dit alles kan gedownload worden vanaf hun website

Op de website van Science Books Online kan je honderden biologieboeken gratis downloaden of via het scherm raadplegen.

Het aanbod is zo gevarieerd als het groot is: je vindt er zowel boeken over het skelet van zoogdieren, gepubliceerd op het einde van de 19e eeuw, als werken over DNA-replicatie daterend van 2016.

Matyra Pryluté is een Litouwse, die een paar jaar terug heeft deelgenomen aan de Internationale Biologieolympiade.

Steunend op de opgedane ervaringen heeft ze een blog gestart met de bedoeling leerlingen te helpen bij de voorbereiding op deze competitie.

Op haar website vind je allerhande theoretische en praktische informatie, bruikbaar op een IBO.

—> Meer informatie

Science & Plants for Schools is een webstek van The Sainsbury Laboratory van de Universiteit van Cambridge die leerkrachten en studenten een waaier aan middelen biedt, waarmee een beter inzicht in de plantenbiologie kan verworven worden.

Dit gaat van volledig uitgewerkte lessen en practica tot nieuwe inzichten en theorieën in de diverse subdisciplines. Alles is helder uitgelegd en van hoog wetenschappelijk niveau.

Ook mooi meegenomen zijn de kwalitatief hoogstaande posters, schema's en illustraties.

XperiBIRD.be kende een vliegende start tijdens het eerste schooljaar 2016-2017 en de organisatoren hopen op een even succesvolle tweede editie…

Lagere en secundaire scholen in heel België krijgen gratis nestkastjes, waarin een door een nanocomputer gestuurde camera steekt. Hiermee kunnen de leerlingen toekijken hoe het er in mezennesten aan toe gaat.