Eind maart, begin april waren er in de omgeving van mijn woonplaats grote aantallen doodgereden kikkers op de openbare weg aan te treffen. Op bepaalde plaatsen vielen er tientallen slachtoffers in een omtrek van enkele meters te betreuren. Dit is de eerste maal dat ik zo'n slachtveld op een overigens weinig drukke baan vaststel.
Kent iemand een verklaring voor dit ongewone aantal?
Antwoord 1
Gezien de datum gaat het hier waarschijnlijk om de bruine kikker. Deze is aan een minder vochtige omgeving gebonden dan de groene, doch gaat naar het water terug voor de voortplanting. De nachtelijke wandelingen staan ongetwijfeld met dit verschijnsel in verband.
Waarom er dit jaar zoveel meer gedood werden dan vroeger?
- Is de droge winter oorzaak van het verdwijnen van hun gewone poelen, zodat zij verder moeten zoeken om water te vinden?
- Is wijziging of verontreiniging van het milieu oorzaak van hetzelfde gevolg?
- Ben je dit jaar (late paasvakantie!) thuis geweest op een ogenblik dat een maximum betekende in de voortplantingsbiologie der dieren, en waarop je andere jaren niet ter plaatse was?
In ieder geval is het feit dat tweeslachtigen vaak als verkeersslachtoffers vallen sinds vele jaren bekend. Ook in het buitenland : zo zijn in Zwitserland in de lente bepaalde wegen 's nachts voor het verkeer gesloten, om doden en uitroeien van amfibieën tegen te gaan.
Op verschillende plaatsen in het buitenland graaft men repen zeildoek of plastiek inde bodem, zodat mini-muurtjes blijven uitsteken. Op die manier kanaliseert men de diertjes naar hun paringsweiden of poelen.
Antwoord 2
Het probleem van de verkeersslachtoffers onder de amfibieën wordt behandeld door SERMET (1971). Dit staat in verband met de voortplantingsmigratie van deze dieren. Zij overwinteren namelijk verspreid in een soms uitgestrekt gebied, maar verzamelen zich precies rond maart - april in welbepaalde voortplantingspoelen en sloten.
Deze trek of zg. "water-drive" is het best onderzocht bij Urodela, waarbij gekend is dat in dit gebeuren het hormoon prolactine een belangrijke rol speelt.
Wanneer dieren bij deze migratie een verkeersweg moeten kruisen zullen er uiteraard slachtoffers vallen, en uiteraard relatief meer bij tragere soorten zoals Bufo dan bv. bij Rana.